In onze door sociale media gedreven wereld lijkt het alsof elke spectaculaire sportprestatie binnen enkele minuten de hele wereld over gaat. Een onmogelijke goal, een knock-out uit het niets, of een atleet die een record verpulvert – we zien het allemaal op onze tijdlijn verschijnen, vaak begeleid door duizenden reacties en emoji’s. We herinneren ons de ‘Lightning Bolt’-pose van Usain Bolt, de kopstoot van Zidane en de iconische ‘jumpman’ van Michael Jordan. Dit zijn de momenten die de sportgeschiedenis ingaan en onderdeel worden van ons collectieve geheugen.
Maar wat met de prestaties die net zo buitengewoon waren, maar de virale stormloop om de een of andere reden misten? Voor elk moment dat explodeert op het internet, zijn er talloze andere die als stille reuzen in de schaduw blijven staan. Prestaties van een bijna onmenselijk niveau, die door een samenloop van omstandigheden – de verkeerde timing, een minder populaire sport of simpelweg een gebrek aan een ‘pakkend’ beeld – nooit de aandacht kregen die ze verdienden. Dit artikel is een eerbetoon aan die prestaties. We duiken in een aantal van deze vergeten of onderbelichte momenten en onderzoeken waarom de vonk nooit oversloeg naar een viraal vreugdevuur. Het zijn verhalen over dominantie, uithoudingsvermogen en pure wilskracht die je misschien hebt gemist, maar die je niet meer zult vergeten.
Wielrennen is een sport die bol staat van heroïsche verhalen, maar zelfs binnen die context was wat Annemiek van Vleuten deed tijdens het WK wielrennen in 2019 in Yorkshire, Engeland, van een andere categorie. Het was een prestatie die de logica van de sport tartte.
Wat gebeurde er?
De omstandigheden waren zwaar: het regende onophoudelijk en het parcours was heuvelachtig en slopend. De meeste wielerwedstrijden, zeker van dit kaliber, worden beslist in de laatste kilometers, vaak door een tactisch spel tussen de favorieten. Van Vleuten had echter andere plannen. Op maar liefst 105 kilometer van de finish besloot ze in de aanval te gaan. Alleen.
Wat volgde, was geen korte, strategische demarrage, maar een langgerekte demonstratie van pure kracht en doorzettingsvermogen. Terwijl achter haar een volledig peloton met de beste rensters ter wereld de jacht opende, bleef Van Vleuten haar voorsprong uitbouwen. Ze vocht niet alleen tegen haar concurrenten, maar ook tegen de elementen, de kramp en de mentale uitputting. Uiteindelijk kwam ze solo over de finish, met meer dan twee minuten voorsprong op de nummer twee. Ze was niet alleen wereldkampioen; ze had de wedstrijd op een manier gewonnen die men in het moderne vrouwenwielrennen nog nooit had gezien.
Waarom ging dit niet viraal?
Hoewel de prestatie binnen de wielerwereld als legendarisch werd bestempeld, brak het nooit echt door naar het grote publiek. De redenen hiervoor zijn gelaagd. Ten eerste is wielrennen een sport van de lange adem. De grootsheid van Van Vleutens prestatie zat niet in een enkel, spectaculair moment van tien seconden, maar in de onafgebroken, urenlange inspanning. Dit is moeilijk te vangen in een korte, deelbare video die geschikt is voor sociale media. Haar prestatie was meer een langzaam brandend epos dan een plotselinge explosie.
Daarnaast is het vrouwenwielrennen, ondanks de groeiende populariteit, nog steeds minder zichtbaar dan het mannenwielrennen. De zendtijd is beperkter en de marketingbudgetten zijn kleiner. Een vergelijkbare prestatie bij de mannen had waarschijnlijk veel meer media-aandacht gekregen. Het was een schaakpartij op wielen, een mentale en fysieke uitputtingsslag, en die diepgang laat zich nu eenmaal lastiger vertalen naar een virale hit dan een simpele ‘wereldgoal’.
De man die een etmaal lang harder liep dan jij kunt sprinten: Aleksandr Sorokin
Uithoudingsvermogen is een kernbegrip in de sport, maar er zijn atleten die de grenzen van wat we voor mogelijk houden volledig herdefiniëren. De Litouwse ultramarathonloper Aleksandr Sorokin is zo iemand. Zijn prestaties zijn zo extreem dat ze bijna abstract worden.
Wat gebeurde er?
In augustus 2022, tijdens het Europees Kampioenschap 24-uurslopen, verbrak Sorokin zijn eigen wereldrecord. Het concept is eenvoudig: loop zo ver als je kunt in exact 24 uur. Het resultaat was echter allesbehalve eenvoudig. Sorokin legde een afstand af van 319,614 kilometer. Om dat in perspectief te plaatsen: dat is de afstand van Amsterdam naar de Duitse grens en bijna weer terug. Zonder te slapen, met slechts korte pauzes om te eten en te drinken.
Zijn gemiddelde tempo was duizelingwekkend: hij liep elke kilometer in ongeveer 4 minuten en 30 seconden. Dit is een snelheid die de meeste recreatieve hardlopers met moeite een paar kilometer volhouden. Sorokin deed het een volledige dag en nacht. Hij vocht tegen slaapgebrek, hallucinaties en onvoorstelbare fysieke pijn om een record te vestigen dat voorheen als onbreekbaar werd beschouwd.
Waarom ging dit niet viraal?
De prestatie van Sorokin is het sportieve equivalent van het kijken naar verf die droogt, althans voor een buitenstaander. De actie bestaat uit een man die eindeloze rondjes loopt op een atletiekbaan of een klein parcours. Er is geen direct duel, geen bal, geen spectaculaire manoeuvre. De ware strijd vindt plaats in het hoofd en het lichaam van de atleet – een interne oorlog die onzichtbaar is voor de camera’s.
Ultramarathonlopen is een absolute nichesport. Het grote publiek heeft er weinig affiniteit mee en de media besteden er nauwelijks aandacht aan. Een video van Sorokin die zijn zoveelste ronde loopt, mist de visuele aantrekkingskracht die nodig is om viraal te gaan. De bewondering voor zijn prestatie vereist context en begrip van de immense fysiologische en mentale uitdaging. Het is een monumentale prestatie die te subtiel en te langdurig is voor de snelle, hapklare consumptiecultuur van het internet.
De vergeten koning van de speer: Jan Železný
Soms wordt een prestatie niet vergeten, maar simpelweg overschaduwd door de tijd. Jan Železný, een Tsjechische speerwerper, domineerde zijn sport in de jaren ’90 op een manier die we zelden zien. Zijn nalatenschap is verankerd in de recordboeken, maar zijn naam is buiten de atletiekwereld grotendeels onbekend.
Wat gebeurde er?
Jan Železný wordt door velen beschouwd als de grootste speerwerper aller tijden. Zijn erelijst is indrukwekkend: hij won drie gouden Olympische medailles op rij (1992, 1996, 2000) en een zilveren (1988), naast drie wereldtitels. Maar zijn meest iconische prestatie vond plaats op 25 mei 1996 in Jena, Duitsland. Die dag gooide hij zijn speer naar een afstand van 98,48 meter.
Deze worp is niet zomaar een wereldrecord; het is wat atletiekkenners een ‘eeuwig record’ noemen. Na een reeks aanpassingen aan het zwaartepunt van de speer in de jaren ’80 en ’90 (om te voorkomen dat ze te ver zouden vliegen en buiten het stadion zouden landen), leek de grens van 95 meter onbereikbaar. Železný gooide zijn speer bijna naar de horizon, een afstand die sindsdien door niemand zelfs maar benaderd is. De nummer twee op de allertijdenlijst staat op bijna drie meter achterstand.
Waarom ging dit niet viraal?
De voornaamste reden is timing. Železný’s hoogtijdagen vonden plaats in het pre-sociale media tijdperk. YouTube bestond nog niet, en het delen van video’s was omslachtig. Zijn recordworp werd vastgelegd op korrelige beelden, maar er was geen platform om het direct wereldwijd te verspreiden. Het nieuws verspreidde zich via teletekst en de sportpagina’s van de krant, niet via een trending hashtag.
Daarnaast is speerwerpen, net als veel andere atletiekonderdelen, een sport die slechts eens in de vier jaar, tijdens de Olympische Spelen, de volle aandacht krijgt. De technische complexiteit van de worp – een perfecte samensmelting van snelheid, kracht, timing en hoek – is moeilijk te waarderen voor de leek. Het is geen eenvoudig te begrijpen prestatie zoals een 100-meter sprint. Železný was een virtuoos in een discipline die te weinig in de schijnwerpers stond, in een tijdperk dat nog niet klaar was voor virale sportmomenten.
Dominantie op wielen die onzichtbaar blijft: Marcel Hug
| Jaar | Overwinningen | Wereldkampioenschappen |
|---|---|---|
| 2014 | 8 | 1 |
| 2015 | 9 | 1 |
| 2016 | 10 | 1 |
| 2017 | 9 | 1 |
| 2018 | 8 | 1 |
De Paralympische Spelen brengen atleten voort die prestaties leveren die in elk opzicht even indrukwekkend zijn als die van hun Olympische tegenhangers. Toch krijgen deze prestaties systematisch minder aandacht. De carrière van de Zwitserse rolstoelracer Marcel Hug, bijgenaamd ‘The Silver Bullet’, is hiervan een perfect voorbeeld.
Wat gebeurde er?
Marcel Hug is een van de meest dominante duursporters ter wereld. Hij is een meester in de rolstoelmarathon en heeft vrijwel elke grote stadsmarathon ter wereld meerdere keren gewonnen: Berlijn, Londen, New York, Chicago, Boston en Tokio. In 2021 presteerde hij het onmogelijke door in één kalenderjaar alle zes de World Marathon Majors te winnen.
Zijn dominantie is niet alleen gebaseerd op het winnen, maar ook op de manier waarop. Hug rijdt vaak met een enorme voorsprong, in tijden die voorheen ondenkbaar waren. Hij verbrak in 2021 bijvoorbeeld het wereldrecord op de marathon met een tijd van 1:17:41. Dit is een gemiddelde snelheid van meer dan 35 kilometer per uur, gedurende 42,195 kilometer, puur op armkracht.
Waarom ging dit niet viraal?
De reden dat de prestaties van Marcel Hug en andere paralympische atleten niet viraal gaan, is een pijnlijke en structurele kwestie: de systematische onderwaardering en het gebrek aan media-aandacht voor de paralympische sport. De uitzendingen van paralympische evenementen zijn vaak beperkt tot samenvattingen op ongunstige tijdstippen. De verhalen van de atleten worden zelden met dezelfde diepgang en marketingkracht verteld als die van olympische atleten.
Er is sprake van een onbewuste (en soms bewuste) bias in de media die paralympische sport als ‘minderwaardig’ of ‘inspirerend’ framet, in plaats van als de topsport die het is. Een marathon winnen in een rolstoel vereist een ongelooflijke combinatie van kracht, uithoudingsvermogen, tactiek en techniek. De prestaties van Hug zijn van wereldklasse, punt. Het feit dat ze niet viraal gaan, zegt meer over onze media en onze maatschappelijke perceptie dan over de prestaties zelf.
Het gouden wonder in het water: de Nederlandse waterpolodames
Soms is een prestatie een collectief wonder, een teamprestatie die tegen alle verwachtingen in tot stand komt. De gouden medaille van de Nederlandse waterpolodames op de Olympische Spelen van 2008 in Beijing is zo’n verhaal dat meer aandacht had verdiend.
Wat gebeurde er?
Nederland heeft een rijke historie in het waterpolo, maar de gloriedagen leken voorbij. Het team dat naar Beijing afreisde, werd niet gezien als een topfavoriet. Ze waren een outsider, een team met talent, maar zonder de status van grootmachten als de Verenigde Staten of Hongarije. Toch vochten ze zich door het toernooi heen en bereikten ze de finale tegen de gedoodverfde favoriet: de Verenigde Staten.
De finale was een thriller van begin tot eind. Nederland en de VS gaven elkaar geen duimbreed toe. De wedstrijd leek op een gelijkspel en dus een verlenging af te stevenen, totdat Daniëlle de Bruijn in de absolute slotfase, met nog maar 26 seconden op de klok, de bal kreeg. Met een geniale worp verschalkte ze de Amerikaanse keepster en zette Nederland op een 9-8 voorsprong. De resterende seconden tikten weg en het onmogelijke gebeurde: Nederland was Olympisch kampioen.
Waarom ging dit niet viraal?
Deze overwinning was groot nieuws in Nederland, maar kreeg internationaal relatief weinig aandacht. Ten eerste is waterpolo, net als veel andere Olympische sporten, een ‘vierjaarssport’ voor het grote publiek. De aandacht piekt tijdens de Spelen en verdwijnt daarna weer snel.
Ten tweede is de sport zelf moeilijk te volgen voor een leek en lastig om spectaculair in beeld te brengen. Een groot deel van de actie – het trappen, duwen en positioneren – vindt onder water plaats. De snelheid en complexiteit van het spel zijn niet altijd direct duidelijk. Een winnend doelpunt in waterpolo heeft visueel niet dezelfde impact als een doelpunt in een WK-voetbalfinale. Het was een prachtig teamverhaal, een klassiek underdog-verhaal, maar de sport zelf leende zich niet voor een eenvoudig, wereldwijd viraal moment.
Conclusie: de verborgen schoonheid van sport
Wat leren we van deze verhalen? Dat virale roem een grillig en vaak onvoorspelbaar fenomeen is. Het hangt af van de populariteit van een sport, de aanwezigheid van camera’s, het tijdperk waarin de prestatie plaatsvindt en de vraag of het zich laat vangen in een kort, spectaculair fragment. Prestaties gebaseerd op langdurige pijn, tactische intelligentie of technische subtiliteit hebben het moeilijker om de aandacht van de massa te grijpen.
Misschien is dat niet eens zo erg. De ware schoonheid van sport zit niet alleen in de momenten die de wereld overgaan, maar ook in deze stille, monumentale prestaties. Ze herinneren ons eraan dat er buiten de schijnwerpers van de grote stadions en de trending topics een hele wereld van buitengewone atleten bestaat die de grenzen van het menselijk kunnen verleggen. Dus de volgende keer dat je door je tijdlijn scrolt, kijk dan eens verder dan de bekende namen en de gehypete momenten. De kans is groot dat je een verhaal vindt dat misschien niet viraal ging, maar dat des te meer indruk op je zal maken.
FAQs
Wat zijn enkele sportprestaties die viraal hadden moeten gaan maar het niet deden?
Enkele voorbeelden van sportprestaties die viraal hadden moeten gaan maar het niet deden zijn onder andere de 2 uur durende marathon van Eliud Kipchoge, de “impossible” touchdown vang van Odell Beckham Jr. en de “perfect 10” turnroutine van Nadia Comăneci.
Waarom slaagden deze sportprestaties er niet in om viraal te gaan?
Er zijn verschillende redenen waarom deze sportprestaties er niet in slaagden om viraal te gaan, waaronder gebrek aan media-aandacht, timing van de prestatie, concurrentie met andere gebeurtenissen en beperkte verspreiding op sociale media.
Wat maakt een sportprestatie viraal-waardig?
Een sportprestatie wordt viraal-waardig wanneer het een combinatie van factoren bevat, zoals buitengewone vaardigheid, emotionele impact, onverwachte gebeurtenissen, visuele aantrekkingskracht en de mogelijkheid om te worden gedeeld en besproken op sociale media.
Hoe kunnen sportprestaties viraal worden verspreid?
Sportprestaties kunnen viraal worden verspreid door actieve promotie door media-organisaties, atleten en fans, het gebruik van hashtags en trending topics op sociale media, het creëren van aantrekkelijke visuele content en het inspelen op de emoties van het publiek.
